उज्यालोको पर्व तिहार आजदेखि शुरू, पहिलो दिन धनतेरस र यमदीपदान

काठमाडौं : उज्यालोको पर्वका रूपमा चिनिने नेपालीहरूको दोस्रो ठूलो चाड तिहार अर्थात् यमपञ्चक आज (शनिबार) देखि विधिवत् शुरू भएको छ।

प्रत्येक वर्ष कार्तिक कृष्ण त्रयोदशीदेखि कार्तिक शुक्ल द्वितीयासम्म मनाइने यो पर्व यमराज र उनका दूतहरूको पूजा गरेर मनाइन्छ।

नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिका अनुसार, आज दिउँसो १:२३ बजेपछि कार्तिक कृष्ण त्रयोदशी तिथि लाग्ने भएकाले आजै धनतेरस (धनत्रयोदशी) र यमदीपदान शुरू भएको हो।

परिवारका सदस्यको संख्याअनुसार दीप बालेर दक्षिणतर्फ फर्काई यमदीपदान गर्नाले यमराज प्रसन्न हुने र परिवारलाई यमयातनाबाट मुक्ति मिल्ने धार्मिक विश्वास छ।

यस वर्ष तिथिहरूको घटबढका कारण तिहारका केही पर्वहरू एकै दिन परेका छन् भने एक दिन कुनै पर्व परेको छैन।

यस्तो छ यस वर्षको तिहार तालिका:
कार्तिक १ गते (आज, शनिबार): धनतेरस र यमदीपदान।
कार्तिक २ गते (आइतबार): काग तिहार र धनवन्तरी जयन्ती। (सूर्योदयकालमा त्रयोदशी तिथि परेकाले काग तिहार आइतबार मनाइनेछ।)
कार्तिक ३ गते (सोमबार): कुकुर तिहार र लक्ष्मीपूजा। (बिहान कुकुर तिहार र रातमा औँसी तिथि परेकाले साँझमा लक्ष्मीपूजा एकै दिन परेको हो।)
कार्तिक ४ गते (मङ्गलबार): यस दिन तिहारको कुनै पर्व परेको छैन।
कार्तिक ५ गते (बुधबार): गाईपूजा, गोवर्द्धन पूजा, म्ह पूजा (आत्मपूजा) तथा नेपाल संवत् ११४६ को नयाँ वर्ष।
कार्तिक ६ गते (बिहीबार): भाइटीका (किजापूजा)।
भाइटीकाको साइत बिहान ११:३९ मा

समितिका अनुसार यस वर्ष भाइटीकाको शुभ साइत कात्तिक ६ गते बिहान ११:३९ बजे रहेको छ। टीका लगाइमाग्ने दाजुभाइ पश्चिम र लगाइदिने दिदीबहिनी पूर्व फर्कनुपर्ने समितिले जनाएको छ। यद्यपि, साइतमा टीका लगाउन नभ्याउनेहरूका लागि दिनभरि टीका लगाउन सकिनेछ।

तिहार लागेसँगै राजधानी काठमाडौंलगायत प्रमुख शहरहरू झिलीमिली बत्तीले सजिएका छन्। लक्ष्मीपूजाका दिन खेलिने भैलो र गोवर्द्धन पूजाको दिन देउसी खेल्ने परम्पराले तिहारलाई थप उल्लासमय बनाउँछ। यसैबीच, प्रहरीले पटाका जस्ता विष्फोटक पदार्थको प्रयोग नगरी सुरक्षित र सभ्य रूपमा पर्व मनाउन सबैमा आग्रह गरेको छ।

कात्तिक १, २०८२ शनिबार ०७:३४:२३ मा प्रकाशित

उकेरामा प्रकाशित सामाग्रीबारे प्रतिक्रिया, सल्लाह, सुझाव र कुनै सामाग्री भए [email protected] मा पठाउनु होला।