सचिनभन्दा १३ वर्षअघि नै बनेको थियो पहिलो दोहोरो शतक : पुरुषलाई पछि पार्ने महिला क्रिकेटका १० कीर्तिमान

एजेन्सी : धेरैलाई महिला क्रिकेटको शुरूवात भर्खरै भएको हो भन्ने भ्रम छ। कतिपयलाई त महिला क्रिकेट पुरुषको तुलनामा धेरै पछाडि छ भन्ने पनि लाग्छ। तर वास्तविकता फरक छ।

महिलाहरूले १८औं शताब्दीदेखि नै क्रिकेट खेल्दै आएका थिए। तथ्यहरूले देखाउँछन् कि महिलाहरूको पहिलो क्रिकेट म्याच सन् १७४५ को जुलाईमा इङ्ग्ल्यान्डमा खेलिएको थियो, जबकि पहिलो आधिकारिक अन्तर्राष्ट्रिय खेल सन् १९३४ मा भएको थियो।

महिला क्रिकेटको विकास पुरुषको तुलनामा केही सुस्त भए पनि क्रिकेटका यस्ता धेरै शुरूवात छन्, जुन महिला क्रिकेटबाटै भएका हुन्। खासगरी एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय (ओडीआई) क्रिकेटमा यस्ता थुप्रै कीर्तिमान छन्, जुन महिलाहरूले पुरुष खेलाडीभन्दा पहिले बनाएका थिए। तीमध्ये केही कीर्तिमान भारतीय महिलाको नाममा समेत छन्।

१. एकदिवसीय क्रिकेटको पहिलो दोहोरो शतक
जब एकदिवसीय क्रिकेटमा दोहोरो शतकको कुरा आउँछ, धेरैले सचिन तेन्दुलकर, वीरेन्द्र सहवाग वा रोहित शर्माको नाम लिन्छन्। तर, यो कीर्तिमान सबैभन्दा पहिले अस्ट्रेलियाकी महिला क्रिकेटर बेलिन्डा क्लार्कको नाममा छ।

सचिन तेन्दुलकरले सन् २०१० मा दोहोरो शतक बनाएका थिए, तर उनीभन्दा १३ वर्षअघि नै सन् १९९७ मा बेलिन्डा क्लार्कले यो कीर्तिमान रचेकी थिइन्। महिला विश्वकप १९९७ मा डेनमार्कविरुद्धको खेलमा उनले १५५ बलमा २२ चौकासहित अविजित २२९ रन बनाएकी थिइन्।

२. एकदिवसीयमा ४०० रनको आँकडा
सन् १९९७ मा डेनमार्कविरुद्धको त्यही खेलमा बेलिन्डा क्लार्कको दोहोरो शतकको मद्दतले अस्ट्रेलियाली महिला टोलीले ५० ओभरमा ३ विकेट गुमाएर ४१२ रनको विशाल स्कोर खडा गरेको थियो।

यससँगै, महिला वा पुरुष क्रिकेटमा ४०० रनको आँकडा पार गर्ने यो पहिलो टोली बन्यो। पुरुष टोलीले यो कीर्तिमान छुन थप ९ वर्ष कुर्नुपर्यो। सन् २००६ मा अस्ट्रेलिया र दक्षिण अफ्रिकाबीचको खेलमा पुरुष टोलीले पहिलो पटक ४०० रन कटाएको थियो।

३. एकै खेलमा पाँच विकेट
एकदिवसीय क्रिकेटमा एकै खेलमा पाँच विकेट लिने कीर्तिमान पनि एक महिला खेलाडीकै नाममा छ। सन् १९७३ को महिला विश्वकपमा अस्ट्रेलियाकी टिना म्याकफर्सनले यो उपलब्धि हासिल गरेकी थिइन्। पुरुष क्रिकेटमा भने यो कीर्तिमान दुई वर्षपछि सन् १९७५ को विश्वकपमा अस्ट्रेलियाकै डेनिस लिलीले बनाएका थिए।

४. एकै खेलमा ६ विकेटकिपिङ डिसमिसल
पुरुष क्रिकेटमा एकै खेलमा ६ विकेटकिपिङ डिसमिसल (क्याच वा स्टम्पिङ) को कीर्तिमान सन् २००० मा एडम गिलक्रिस्टले बनाएका थिए। तर, उनीभन्दा ७ वर्षअघि नै दुई महिला विकेटकिपरले यो सफलता पाइसकेका थिए— भारतकी कल्पना वेंकटाचार र न्युजिल्यान्डकी सारा इलिंगवर्थ। कल्पनाले डेनमार्कविरुद्ध पाँच स्टम्पिङ र एक क्याच लिएकी थिइन्।

५. टेस्टमा शतक र १० विकेट
एउटै टेस्ट म्याचमा शतक बनाउने र १० विकेट लिने दुर्लभ कीर्तिमानका लागि इयान बोथम र एलन डेभिडसन चिनिन्छन्। तर, अस्ट्रेलियाकी बेट्टी विल्सनले उनीहरूभन्दा धेरै अघि सन् १९५८ मै यो कीर्तिमान बनाएकी थिइन्। इङ्ग्ल्यान्डविरुद्धको मेलबर्न टेस्टमा उनले पहिलो इनिङ्समा ७ र दोस्रो इनिङ्समा ४ विकेट लिँदै शतक पनि प्रहार गरेकी थिइन्।

६. पहिलो ‘टाई’ भएको एकदिवसीय म्याच
एकदिवसीय क्रिकेटको इतिहासमा पहिलो ‘टाई’ (बराबर) भएको खेल पनि महिला क्रिकेटमै भएको थियो। सन् १९८२ मा इङ्ग्ल्यान्ड र न्युजिल्यान्डबीच भएको खेलमा दुवै टोलीले १४७ रन बनाएपछि खेल बराबरीमा सकिएको थियो।

७. सबैभन्दा कम उमेरकी अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटर
सबैभन्दा कम उमेरमा अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा डेब्यु गर्ने खेलाडीका रूपमा सचिन तेन्दुलकर र हसन रजाको नाम आउँछ। तर, यो कीर्तिमान पाकिस्तानकी साजिदा शाहको नाममा छ, जसले सन् २००० मा केवल १३ वर्षको उमेरमा अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा डेब्यु गरेकी थिइन्।

८. पहिलो विश्वकप र टी-२० म्याच
पहिलो क्रिकेट विश्वकप पुरुषको भन्दा दुई वर्षअघि सन् १९७३ मा महिलाहरूका लागि आयोजना गरिएको थियो। पुरुष विश्वकप सन् १९७५ मा शुरू भएको हो।

त्यस्तै, विश्वको पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय टी-२० म्याच पनि महिला क्रिकेटमै खेलिएको थियो। यो खेल ५ अगस्ट २००४ मा इङ्ग्ल्यान्ड र न्युजिल्यान्डबीच भएको थियो, जबकि पुरुषहरूको टी-२० अन्तर्राष्ट्रिय खेल सन् २००५ बाट शुरू भयो।

९. पिंक बल क्रिकेटको शुरूवात
टेस्ट क्रिकेटलाई थप रोचक बनाउन डे-नाइट टेस्टमा पिंक बलको प्रयोग शुरू गरियो। तर, पहिलो पिंक बल म्याच पुरुष क्रिकेटमा नभई महिला क्रिकेटमै खेलिएको थियो। सन् २००९ मा इङ्ग्ल्यान्ड र अस्ट्रेलियाको महिला टोलीबीचको खेलमा पिंक बल प्रयोग भएको थियो। पुरुष क्रिकेटले भने सन् २०१५ बाट मात्र पिंक बल प्रयोग गर्न थालेको हो।

१०. ओभरआर्म बलिङको श्रेय
आधुनिक बलिङ शैली मानिने 'ओभरआर्म बलिङ' को शुरूवात गर्ने श्रेय पनि एक महिला क्रिकेटरलाई नै जान्छ। १९औं शताब्दीकी क्रिकेटर क्रिस्टियाना विल्सले आफ्नो स्कर्टका कारण बलिङ गर्न असहज भएपछि सन् १८०५ मा ओभरआर्म शैलीमा बलिङ गर्न थालेकी थिइन्, जसले आधुनिक क्रिकेटको बलिङ शैलीको विकास गर्यो।

बीबीसीमा प्रकाशित सामग्री अनु्वाद गरिएको

असोज २१, २०८२ मंगलबार १३:३४:२५ मा प्रकाशित

उकेरामा प्रकाशित सामाग्रीबारे प्रतिक्रिया, सल्लाह, सुझाव र कुनै सामाग्री भए [email protected] मा पठाउनु होला।