हसिनाको सत्ताच्यूतपछि बंगलादेशमा १४० कपडा उद्योग बन्द : उद्योगीले देश छाडे, एक लाखभन्दा बढी बेरोजगार

एजेन्सी : बंगलादेशको गार्मेन्ट क्षेत्र हाल गम्भीर संकटबाट गुज्रिरहेको छ। पूर्व प्रधानमन्त्री शेख हसिनालाई सत्ताच्यूत गरेपछिको सात महिनामा देशमा १४० भन्दा बढी गार्मेन्ट कारखाना बन्द भएका छन्।

यसबाट एक लाखभन्दा बढी कामदार बेरोजगार भएका छन्। गाजीपुर, सावर, नारायणगञ्ज र नरसिन्दीमा मात्र ५० भन्दा बढी कारखाना पूर्ण रूपमा बन्द भएका छन् भने लगभग ४० कारखाना अस्थायी रूपमा बन्द छन्।

अर्कोतर्फ, धेरै गार्मेन्ट कम्पनीहरूमा कामदारहरू दुईदेखि १४ महिनासम्मको तलब नपाएर सडकमा विरोध गरिरहेका छन्। ईद नजिकिँदै जाँदा अवस्था झन् भयावह बन्दै गइरहेको छ। ईदपछि थप कारखानाहरू बन्द हुने प्रक्षेपण छ। यसको बाबजुद पनि सरकार र कपडा व्यवसायीहरूबाट कुनै कारबाही भइरहेको छैन।

बंगलादेशमा आउने २० प्रतिशत अर्डर बाहिरियो
बंगलादेश गार्मेन्ट म्यानुफ्याक्चरर्स एण्ड एक्सपोर्टर्स एसोसिएसनका स्रोतहरूका अनुसार देशमा आइरहेका २० प्रतिशत अर्डरहरू देश बाहिर सरिसकेका छन्। अब यी अर्डरहरू भारत, भियतनाम, श्रीलंका, इन्डोनेसिया र पाकिस्तानले प्राप्त गरिरहेका छन्।

आर्थिक मन्दी र राजनीतिक अस्थिरताका कारण यहाँका कपडा कारखानाहरू अचानक बन्द भएका हुन्। अहिले बन्द भइरहेका अधिकांश कारखानाहरू पूर्व प्रधानमन्त्री शेख हसीनाको पार्टी अवामी लिगसँग सम्बन्धित नेताहरूका हुन्।

हसिनाका विदेशी लगानी सल्लाहकार सलमान एफ र रहमानको बेक्सिमको कम्पनी पनि अहिले बन्द भएका कारखानाहरूको सूचीमा छन्। पछिल्ला सात महिनामा बेक्सिमकोका १५ वटा कारखाना पूर्ण रूपमा बन्द भएका छन्। यसबाहेक, अवामी लिगका मन्त्री गाजी दस्तगीरका धेरै कारखानाहरू पनि बन्द भएका छन्।

श्रमिक नेता मोहम्मद मिन्टु भन्छन्, बेक्सिमको गार्मेन्ट क्षेत्रको एक विशाल कम्पनी थियो। यहाँ कामदारहरूले समयमै ज्याला र बोनस पाउँथे। यो बन्द हुँदा समस्या भइरहेको छ। स्रोतका अनुसार धेरै ठूला कपडा व्यापारीहरू देश छोडेर गएका छन्, जसका कारण कारखाना बन्द हुने समस्या झनै गम्भीर बनेको छ।

८४ प्रतिशत विदेशी मुद्रा आर्जनमा प्रभाव
कपडा कारखाना बन्द हुने सम्बन्धमा सरकारले बजारमा अर्डरको अभावका कारण उत्पादन रोकिएको तर्क गरिरहेको छ। तर, गार्मेन्ट वर्कर्स ट्रेड युनियन सेन्टरका कानुनी मामिला सचिव खैरुल मामुन मिन्टुले यो सरासर झूट भएको दाबी गर्छन्।

अर्डरहरू अझै पनि प्राप्त भइरहेको भन्दै उनले सञ्चालनमा रहेका कारखानाहरू दबाबमा चलिरहेका छन्। अहिलेकै अवस्था कायम रहे देशमा संकट निम्तिने र त्यसले आर्थिक मन्दी आउन सक्ने विज्ञहरूको चेतावनी छ।

बंगलादेशको अर्थतन्त्रको मेरुदण्ड भनेको गार्मेन्ट क्षेत्र हो। यो उद्योगले हरेक वर्ष देशको ८४ प्रतिशत विदेशी मुद्राको आर्जन गर्छ। साथै, यसले प्रत्यक्ष रूपमा ५० लाख र अप्रत्यक्ष रूपमा १.५ करोड मानिसहरूलाई रोजगारी प्रदान गर्दछ। यो उद्योगमा महिलाहरूको ठूलो सहभागिता थियो।

अहिले बंगलादेशमा नयाँ विद्यार्थी नेतृत्वको पार्टी ‘नेशनल सिटिजन पार्टी’ (एनसीपी) र सेनाबीचको विवाद गहिरिँदै गइरहेको छ। एनसीपीले सेनाले अपदस्थ शेख हसिनाको अवामी लिगलाई सत्तामा फर्काउन षड्यन्त्र गरिरहेको आरोप लगाएको छ।

एनसीपी नेताहरू हसनत अब्दुल्लाह र सर्गिस आलमले दाबी गरे कि सेनाले अवामी लिगको नाम परिवर्तन गरेर नयाँ पार्टी बनाउन सक्छ ताकि हसिनाको नेतृत्वमा राजनीतिमा पुन: प्रवेश गर्न सकियोस्। यद्यपि, सेनाले त्यस्तो आरोपको खण्डन गर्दै आफूहरूको त्यस्तो योजना नभएको बताइरहेको छ।

चैत ११, २०८१ सोमबार १०:४३:४८ मा प्रकाशित

उकेरामा प्रकाशित सामाग्रीबारे प्रतिक्रिया, सल्लाह, सुझाव र कुनै सामाग्री भए [email protected] मा पठाउनु होला।